Tegoroczna edycja Gdyńskiego Tygodnia Praw Człowieka skupia się na dwóch pojęciach, które w ostatnich latach wybrzmiewają wyjątkowo mocno: sprawczości i podmiotowości.
To zaproszenie do rozmowy o tym, jak każdy i każda z nas może mieć wpływ – na własne życie, na relacje, na społeczność. Jak nie tracić głosu w świecie pełnym presji i jak zauważać oraz wzmacniać głos innych: dzieci, młodzieży, osób z doświadczeniem migracji, nauczycieli, rodziców czy mieszkańców współtworzących miasto.
Tydzień od 3 do 10 grudnia to cykl wydarzeń, które łączą sztukę, edukację, doświadczenie, rozmowę i wspólne działanie. W programie znalazły się warsztaty, projekcje filmowe, debaty, wystawy i spotkania międzypokoleniowe, a także inicjatywy kierowane do osób uczących się, rodziców, nauczycieli, wolontariuszy i wszystkich zainteresowanych prawami człowieka.
W tym roku szczególnie wybrzmiewają:
- odwaga mówienia – o granicach, presji, przemocy i potrzebach,
- uważność na różnorodność i na to, jak słowa, decyzje i systemy wpływają na ludzi,
- współdecydowanie w mieście – od rodziny, przez szkołę, po przestrzeń publiczną,
- rola kultury i sztuki w przywracaniu głosu tym, którzy byli pomijani.
Program:
3.12, środa
Premiera kalendarza na rok 2026 | Wydział Dostępności Urzędu Miasta Gdyni
Premiera kalendarza „Gdynia Bez Barier” z grafikami Marty Frej, poświęconego emocjom, prawom człowieka, sprawczości, podmiotowości i odwadze.
10:00 | Pokaz filmu „Milczenie Julie” i rozmowa „Presja sukcesu, cena milczenia – gdzie jest moja granica?” | Gdyńskie Centrum Filmowe
Po projekcji filmu zapraszamy na rozmowę z edukatorką filmową o różnych rodzajach milczenia – tym, które chroni, i tym, które boli. Dyskusja dotyczyć będzie granic w relacjach, presji sukcesu, lojalności wobec grupy i odwagi zabierania głosu.
Film będzie miał polskie napisy, a rozmowa odbędzie się z tłumaczeniem na polski język migowy.
Liczba miejsc ograniczona. Rezerwacje: rezerwacje@gcf.org.pl (prosimy podać liczbę osób, nazwę szkoły lub instytucji oraz dane kontaktowe nauczyciela/opiekuna).
12:00 | Warsztaty antydyskryminacyjne | Muzeum Emigracji w Gdyni
Warsztaty dla młodzieży z klas 7–8 szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych. Przed lub po zajęciach można obejrzeć film „Queer Camp” (Kanada, 2023, reż. Jen Markowitz).Liczba miejsc ograniczona. Rezerwacje: warsztaty@muzeumemigracji.pl (prosimy podać nazwę szkoły, liczbę i wiek uczestników, telefon kontaktowy).
Przeczytaj więcej informacji o wydarzeniach w Muzeum Emigracji
16:30-20:00 | Żywa Biblioteka w Przystaniach. Przystań spotkań, morze historii | Dom Sąsiedzki w Przystani Lipowa 15
Żywa Biblioteka to spotkania z ludźmi, którzy doświadczyli stereotypów lub wykluczenia. W rolach „żywych książek” występują osoby, których historie można wysłuchać w rozmowie trwającej 30 minut. To okazja do refleksji nad różnorodnością i empatią.
Wstęp wolny. Zobacz więcej informacji o Żywej Bibliotece
18:00 | Pokaz filmu „Strefa Interesów” i rozmowa „Czy prawa człowieka są luksusem w czasach wojny?” | Gdyńskie Centrum Filmowe
Film stanie się punktem wyjścia do rozmowy o znaczeniu praw człowieka we współczesnym świecie. W spotkaniu weźmie udział Maja Pietrusiewicz – prawniczka, kryminolożka i współzałożycielka Fundacji Widzialne.
Film będzie miał polskie napisy, a rozmowa odbędzie się z tłumaczeniem na polski język migowy.
Liczba miejsc ograniczona. Rezerwacje: rezerwacje@gcf.org.pl (prosimy podać imię i nazwisko, maksymalnie dwa bilety na osobę).
4.12, czwartek
10:00 | Warsztaty antydyskryminacyjne | Muzeum Emigracji w Gdyni
Warsztaty dla młodzieży z klas 7–8 szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych. Przed lub po zajęciach można obejrzeć film „Queer Camp” (Kanada, 2023, reż. Jen Markowitz).
Liczba miejsc ograniczona. Rezerwacje: warsztaty@muzeumemigracji.pl (prosimy podać nazwę szkoły, liczbę i wiek uczestników, telefon kontaktowy).
Przeczytaj więcej informacji o wydarzeniach w Muzeum Emigracji
17:00-18:30 | Warsztaty w ramach cyklu „Warto się szkolić” | Centrum Nauki Experyment
Warsztaty dla nauczycieli o neuroróżnorodności, inkluzywnych metodach dydaktycznych i wspieraniu uczniów o różnych potrzebach.
Zapisy: strona Centrum Nauki Experyment
17:00-19:00 | Wspólne posiedzenie Gdyńskiej Rady Kobiet i Rady ds. Mężczyzn w Gdyni | Samodzielne stanowisko ds. praw człowieka | Spilno Gdynia
Warsztatowe spotkanie poświęcone tworzeniu rekomendacji dla Prezydenta Miasta Gdyni dotyczących równości, bezpieczeństwa i dobrostanu mieszkańców.
Wstęp wolny.
5.12, piątek
10:00-14:00 | Międzynarodowy Dzień Wolontariusza | Centrum Nauki Experyment
Dzień otwarty poświęcony wolontariatowi w CNE: prezentacja programu, formalności, przykładowe zadania i możliwości zaangażowania.
Wstęp z biletem na wystawę.
17:30-19:15 | Warsztaty „Muszę, powinnam, chciałabym” | Wydział Dostępności Urzędu Miasta Gdyni
Kameralne warsztaty kolażu połączone z rozmową o poczuciu sprawczości i relacjach. Prowadzenie: Ana Matusevic, International Rescue Committee.
Zapisy: ana.matusevic@rescue.org, tel. 58 527 38 22 (Wydział Dostępności, Jacek Adamczewski).
19:00 | Pop-quiz z widokiem na Bałtyk – edycja specjalna | Muzeum Emigracji w Gdyni
Specjalna edycja znanego i lubianego Pop Quizu z widokiem na Bałtyk poświęcona tematyce praw człowieka w popkulturze.
Wstęp wolny. Przeczytaj więcej informacji o wydarzeniach w Muzeum Emigracji
6.12, sobota
12:00 | Gdynia Language Swap. Punkt wymiany językowej – edycja specjalna | Muzeum Emigracji w Gdyni
Spotkanie dla osób uczących się języków obcych i mieszkańców Trójmiasta z różnych krajów. Rozmowy o prawach człowieka w przyjaznej atmosferze.
Zapisy: k.kowalska@muzeumemigracji.pl. Przeczytaj więcej informacji o wydarzeniach w Muzeum Emigracji
14:00-15:00 | Warsztaty dla wolontariuszy CNE | Centrum Nauki Experyment
Interaktywne zajęcia inspirowane historią kryptologów Enigmy. Będzie to okazja do zabawy i wspólnego, nietypowego świętowania Międzynarodowego Dnia Wolontariusza.
7.12, niedziela
17:00 | Wernisaż wystawy „Część wspólna” | Gdyńskie Centrum Kultury
Artystyczna interpretacja historii praw człowieka w kontekście roli kobiet i równości. Wystawa kuratorowana przez Tomasza Kosińskiego i Martę Frej, z udziałem artystek: Marty Frej, Aleksandry Kubiak, Liliany Zeic, Iulii Kryvych, Julity Wójcik.
Wstęp wolny.
8.12, poniedziałek
Premiera podcastu dla nauczycieli – Dobre praktyki w dbaniu o edukację o prawach człowieka | Muzeum Emigracji w Gdyni
Podcast dla nauczycieli, rodziców i osób zainteresowanych edukacją równościową. Dostępny bezpłatnie na Spotify i YouTube Muzeum Emigracji.
Przeczytaj więcej informacji o wydarzeniach w Muzeum Emigracji
17:30-19:00 | Strefa Rodzica: Podmiotowość dziecka w codziennym rodzicielstwie – jak słuchać i dawać dzieciom głos | Samodzielne stanowisko ds. praw człowieka | Kawiarnia Konsulatu Kultury
Warsztat dla rodziców, którzy chcą budować z dzieckiem relację opartą na szacunku, zrozumieniu i autentycznym dialogu. O tym, jak traktować dziecko jako pełnoprawną osobę, uwzględniając jego potrzeby i głos, oraz jak wspólnie podejmować codzienne decyzje.
Zapisy: rownetraktowanie@gdynia.pl (podaj imię i nazwisko).
17:30 | Po co nam szkoła? Dialog publiczny o edukacji wraz z pokazem filmu | Dom Filmowy | Muzeum Emigracji w Gdyni
Pokaz filmu „Dzieci z Favoriten” w reżyserii Ruth Beckermann – realizowanego przez reżyserkę 3 lata, intymnego, czułego portretu klasy szkolnej w wielokulturowej dzielnicy Wiednia. Reżyserka z uwagą i empatią przygląda się codzienności uczniów, ich relacjom, marzeniom i wyzwaniom, tworząc obraz szkoły jako przestrzeni spotkania, różnorodności i dorastania.
Po seansie zapraszamy do udziału w dialogu publicznym „Po co nam szkoła?” – rozmowie o tym, jakiej edukacji dziś potrzebujemy, jaką rolę pełni szkoła w życiu dzieci, rodzin i społeczności oraz co możemy zrobić, by była miejscem wzrastania, a nie tylko oceniania. W bezpiecznej, moderowanej przestrzeni dialogu będziemy mogli podzielić się refleksjami, emocjami i doświadczeniami, słuchając siebie nawzajem z ciekawością i szacunkiem. To okazja, by wyjść poza schematy i zobaczyć drugiego człowieka – nie tylko przez pryzmat historii z ekranu, ale także własnych przekonań i przeżyć.
Wstęp wolny.
18:00-19:30 | Wykład o neuroróżnorodności | Centrum Nauki Experyment
Wykład dr. Wojciecha Glaca, prof. UG, poświęcony jest idei neuroróżnorodności – rozumianej jako uznanie, że ludzie różnią się sposobami myślenia, uczenia się i odczuwania – oraz jej znaczeniu dla budowania bardziej inkluzywnych i wspierających wspólnot.
Zapisy: strona Centrum Nauki Experyment
18:00 | Kulturowe obrazy pamięci | Biblioteka Wiedzy
Spotkanie poświęcone temu, jak media, film i kultura popularna kształtują nasze rozumienie praw człowieka. Porozmawiamy o tym, jak „rozrywka” potrafi przenosić idee o głębokim znaczeniu i jak narracje kulturowe mogą wzmacniać empatię i odpowiedzialność społeczną.
Prelekcję poprowadzi dr Marta Tymińska – adiunktka na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego, psycholożka międzykulturowa i działaczka antydyskryminacyjna, znana ze swojego zaangażowania w działania na rzecz praw człowieka.
Wstęp wolny.
19:30 | Warsztaty dla koordynatorów wolontariatu | Centrum Nauki Experyment
Spotkanie wymiany doświadczeń i dobrych praktyk pomiędzy koordynatorami wolontariatu z różnych instytucji.
Zapisy: strona Centrum Nauki Experyment
9.12, wtorek
Warsztaty w szkołach „Mam coś do powiedzenia!” | Wydział Edukacji Urzędu Miasta Gdyni
Interaktywny warsztat prowadzony przez International Rescue Committee dla młodszych dzieci o ich prawach, głosie i wpływie. Poprzez zabawę i aktywności grupowe dzieci uczą się, że ich zdanie się liczy: w domu, w szkole, w świecie.
Zapisy: paulina.adamejtis@gdynia.pl.
12:00 | Warsztaty antydyskryminacyjne | Muzeum Emigracji w Gdyni
Warsztaty dla młodzieży z klas 7–8 szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych. Przed lub po zajęciach można obejrzeć film „Queer Camp” (Kanada, 2023, reż. Jen Markowitz).
Liczba miejsc ograniczona. Rezerwacje: warsztaty@muzeumemigracji.pl (prosimy podać nazwę szkoły, liczbę i wiek uczestników, telefon kontaktowy).
Przeczytaj więcej informacji o wydarzeniach w Muzeum Emigracji
17:00-20:00 | Przekraczamy granice | Wymiennikownia – Młodzieżowe Centrum Innowacji Społecznych i Designu
Spotkanie o wolontariacie europejskim, tożsamości i przekraczaniu granic. Uczestnicy będą mogli wziąć udział w angażujących działaniach, które w kreatywny sposób podejmą temat migracji, adaptacji w nowym miejscu oraz poszukiwania wspólnoty w różnorodności.
Wstęp wolny.
10.12, środa
Maraton Pisania Listów Amnesty International | Wydział Edukacji
Zapraszamy gdyńskie szkoły do udziału w Maratonie Pisania Listów Amnesty International – największej na świecie akcji solidarności z osobami, których prawa człowieka są łamane.
Więcej informacji: paulina.adamejtis@gdynia.pl.
10:00 | Warsztaty antydyskryminacyjne | Muzeum Emigracji w Gdyni
Warsztaty dla młodzieży z klas 7–8 szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych. Przed lub po zajęciach można obejrzeć film „Queer Camp” (Kanada, 2023, reż. Jen Markowitz).
Liczba miejsc ograniczona. Rezerwacje: warsztaty@muzeumemigracji.pl (prosimy podać nazwę szkoły, liczbę i wiek uczestników, telefon kontaktowy).
Przeczytaj więcej informacji o wydarzeniach w Muzeum Emigracji
12:00 | Warsztaty antydyskryminacyjne | Muzeum Emigracji w Gdyni
Warsztaty dla młodzieży z klas 7–8 szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych. Przed lub po zajęciach można obejrzeć film „Queer Camp” (Kanada, 2023, reż. Jen Markowitz).
Liczba miejsc ograniczona. Rezerwacje: warsztaty@muzeumemigracji.pl (prosimy podać nazwę szkoły, liczbę i wiek uczestników, telefon kontaktowy).
Przeczytaj więcej informacji o wydarzeniach w Muzeum Emigracji
16:30-20:00 | Żywa Biblioteka w Przystaniach. Przystań spotkań, morze historii | Dom Sąsiedzki w Opata Hackiego 33
Żywa Biblioteka to spotkania z ludźmi, którzy doświadczyli stereotypów lub wykluczenia. W rolach „żywych książek” występują osoby, których historie można wysłuchać w rozmowie trwającej 30 minut. To okazja do refleksji nad różnorodnością i empatią.
Wstęp wolny. Zobacz więcej informacji o Żywej Bibliotece
17:30-19:00 | Gdyńska Strefa Otwartości – Czego naprawdę chcą młodzi? Rozmowa o potrzebach młodzieży w Gdyni | Samodzielne stanowisko ds. praw człowieka | PPNT Gdynia
Czym dziś żyją młode osoby w Gdyni? Czego potrzebują, żeby czuć się wysłuchane, bezpieczne i sprawcze? Zapraszamy na spotkanie, podczas którego porozmawiamy o doświadczeniach, priorytetach i marzeniach młodzieży w naszym mieście. Spotkanie otwarte jest dla młodzieży, rodziców, osób pracujących z młodymi, przedstawicieli szkół, instytucji i organizacji – oraz każdej osoby ciekawiej perspektywy młodego pokolenia.
Wstęp wolny.
Wystawy czasowe
01.12-14.12 | Rzecz z historią: Polish Refugees 1981 | Muzeum Emigracji w Gdyni
Fotograficzna opowieść o rodzinie polskich uchodźców z czasu stanu wojennego. Na zdjęciu widzimy rodziców i troje dzieci – zwykłą rodzinę, której historia odzwierciedla los tysięcy osób zmuszonych do emigracji politycznej. W tle świąteczne dekoracje, ale emocje bohaterów dalekie są od radości.
Wystawa przypomina, że w latach 80. Polskę opuścił około milion uchodźców, w tym ponad 10 tysięcy internowanych opozycjonistów, którzy w zamian za wolność musieli zrzec się prawa powrotu do kraju.
Wstęp wolny. Przeczytaj więcej informacji o wydarzeniach w Muzeum Emigracji
03.12-10.12 | “Mam moc, żeby…”. Przekreśl przemoc, podkreśl moc | Wydział Dostępności Urzędu Miasta Gdyni
Wystawa grafik Marty Frej we współpracy z International Rescue Committee powstała na 16 Dni Akcji Przeciwko Przemocy ze Względu na Płeć w 2024 roku.
Wystawa porusza tematy sprawczości, odwagi i przeciwdziałania przemocy. Ilustracje powstały na podstawie wypowiedzi uchodźczyń korzystających z oferty Centrum Społecznościowego „Vchasno” prowadzonego w 2024-2025 roku przez IRC w Gdyni.
Część grafik zostanie zaprezentowana w witrynach Wydziału Dostępności przy ul. Świętojańskiej 1, pozostałe – wewnątrz budynku. Zwiedzanie będzie możliwe w godzinach pracy urzędu (8:00–16:00).
Przeczytaj więcej o wystawie „Mam moc, żeby…”
od 7.12 | „Część wspólna” | Gdyńskie Centrum Kultury
Wystawa „Część wspólna” to artystyczna interwencja w historię praw człowieka – próba przywrócenia kobietom należnego miejsca w narracji o wolności, równości i sprawiedliwości.
Inspiracją projektu są dwa dokumenty: Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 1789 roku oraz Deklaracja Praw Kobiety i Obywatelki autorstwa Olimpii de Gouges z 1791 roku – odważnego manifestu równości.
Olimpia de Gouges zapłaciła za swoje poglądy życiem, ale jej dziedzictwo stało się fundamentem współczesnych konwencji praw kobiet i idei wyrażonej w haśle „Women’s Rights are Human Rights”.
Wystawa prezentuje prace współczesnych artystek: Marty Frej, Aleksandry Kubiak, Liliany Zeic, Iulii Kryvych i Julity Wójcik, które podejmują dialog z dziedzictwem de Gouges i pytają, czym dziś jest wolność, równość i wspólnota.
Instalacje rozmieszczone w przestrzeni Konsulatu Kultury wchodzą w dialog z codziennością i architekturą miejsca.
Kuratorzy: Tomasz Kosiński i Marta Frej.
Wstęp wolny.
